Uzun bir aradan sonra Ulysses yolculuğuna beşinci bölümle devam ediyoruz. Hatırlarsanız geçen bölüm olan Calpyso'da Stephan Dedalus'tan ayrılarak Leopold Bloom'um 16 Haziran'ına başlamıştık. Şu an kitabın ikinci bölümü gibi saat 10 ve Stephan Dedalus okuldayken Leopold Bloom Dublin sokaklarında gezinip kafasındaki bazı işleri yapıyor.
İlk önce Odysseus'la ilgili kısımlara geçelim. Galiba ilk bölümlerde bu iki kitabın birbiri ile bağlantısıyla ilgili bir hata yaptım. İki kitap aynı sayıda bölümden oluşmuyor. Odysseus 24 kitaptan oluşurken, Ulysses 18 bölüm sadece. Ama kitap başlıklardan da anlaşılacağı gibi bu efsanevi yolculukla paralel ilerliyor. Bu yüzden Ulysses'in daha beşinci bölümündeyken, Odysseus'ta dokuzuncu kitaba geldik bile. Ara bölümlerde neler oldu peki; hatırlarsınız en son Calypso'nun adasından kaçmıştı kahramanımız beşinci kitapta. Kısaca anlatmak gerekirse 6. kitapta Skheria'ya (Korfu) ayak basıyor, 7 ve 8. kitaplarda ise oranın kralı Alkinoos'un sarayında ağırlanıyor Odysseus. 9. kitaptan itibaren de kendini tanıtarak, yolculuğunu anlatmaya başlıyor krala. Bu kitapta Odysseus ve adamlarının gemisi Troya'dan yola çıktıktan sonra bir fırtına yüzünden nilüfer yiyicilerin ülkesine sürükleniyorlar. Burada yerliler mürettebata nilüfer bitkisinin uyuşturan ve hayaller görmeyi sağlayan meyvesinden ikram ediyorlar. Bu meyveleri yiyenler dünyevi gerçekleri boş vererek adada kalmak ve sürekli meyve yemek istiyorlar. Odysseus ise meyve yemiyor ve adamaları tek tek gemisine sürükleyip kilitleyerek adadan ayrılıyor. Benzer filmlerde oldukça fazla gördüğümüz bir senaryo yani.
Linati ve Gilbert şemalarına geçelim şimdi de;Zaman: Sabah 10:00
Sahne: Hamam – (Aslında Dublin'de bazı şeyler yapmak üzere yürüyüş yapıyor Bloom, bu arada bazı yerlere de giriyor. En son bir hamamın önünden geçiyor ama Gilbert şemasında banyo/hamam olarak geçiyor sahne)
Organ: Gilbert: Cinsel Organlar / Linati : Deri
Sanat: Botanik / Kimya
Renk: Koyu Kahverengi
Simge: Komünyon ayini – Ev Sahibi, Banyodaki Penis, Köpük, Çiçek, İlaçlar, Hadım Edilme, Yulaf
Teknik: Diyalog, Dua, Monolog – Narsizim
Anlam: İnancın Ayartması
[caption id="attachment_13955" align="alignleft" width="300"]
EPSON MFP image[/caption]Beşinci Kısımın başında Leopold Bloom'u Liffey Irmağı'nın kıyısındaki Sir John Rogerson rıhtımında buluyoruz. Bölüm boyunca yaklaşık 1,5–2 kilometrelik bir bölgede gezip bazı yerlere giriyor Bloom. 11'deki cenazeden önce biraz vakit öldürüyor. Bölgenin yerleşimini de detaylı olarak öğreniyoruz yine bölümde. Şöyle bir iddia var Ulysses ile ilgili: diyorlar ki, Dublin tamamen yanıp kül olsa, James Joyce'un bu kitabına bakılarak eskisinin tıpatıp aynı bir şeklide tekrar oluşturulabilirmiş. Evet, diğer her şeyin yanında aynı zamanda bir şehrin kitabı Ulysses. Dublin'in kitabı.
Dublin caddelerinde yolculuk dışında ziyaret ettiğimiz yerler bir posta ofisi, Cizvit kilisesi ve eczane (kimyacı). Yaptığı gizli kapaklı hareketlerden ve "Henry Flower" takma adından hissettiğimiz yasak ilişki mektup arkadaşlığı şeklinde çıkıyor karşımıza. Martha isimli bir kadının içinde erotik göndermeler bulunan mektubunu yine gizlenerek okuyor Bloom. Daha sonra vakit öldürmek için girdiği kilise safahatini de uzun bir komünyon ayini ve değişik düşünce/fantezilerden oluşan daha uzun bir bilinç akışı ile geçiriyoruz.
Eczanede ise Mollly'nin parfümünü hazırlatıyor ve bir sabun alıyor. Bunun dışında, Bloom istenmeyen bir iki arkadaşla karşılaşmaya ve yol üzerinde gördüklerinin çağrıştırdıklarını zihninin o karmaşık tünellerinde şekillendirerek yansıtmasına şahit oluyoruz bütün kitapta olduğu gibi. Bölüm Türk hamamının önünde sona eriyor, birazdan cenaze başlayacak ama kahramanımız kendisini ılık bir küvette hayal ediyor, rahatlamış, zihni uyuşmuş bir halde.
Diğer bölümler dolaylı olarak bağlantılı olsa da Lotus Yiyenler'in Odysseus tam olarak paralellik gösteren ilk bölüm olduğu söylenmekte. Calypso'da Molly'nin aldığı mektup üzerine başlayan ihanet şüphesini beynini uyuşturarak yok etmek istiyor bilinçaltında Bloom. Genel olarak siste bir bölüm izliyoruz, baştan ipuçları veriliyor, uzak doğu mistisizmi ile, daha sonra o kilisedeki Latincenin uyuşturucu/aptallaştırıcı etkisi olsun, ecza dükkanındaki çeşitli karışımlar olsun hepsi uyuşturulma ile gerçeklerden uzaklaşmaya bir gönderme.Bunun dışında Martha karakteri, gizli bir sevgiliden çok Molly'den beklediği heyecanı elde etme yöntemi gibi Bloom'un. Dört ve beşinci bölümlerde kendisinin bazı aykırı cinsel fantezileri ile ilgili ipucu veriyor yazar. Ama ne olursa olsun kıyısından köşesinden Molly'ye çıkıyor bütün yollar.
Geçen bölümde tanıdığımız Leopold Bloom karakterini geliştirdik biraz Nilüfer Yiyenler'de. Altıncı bölümde cenaze var bildiğiniz gibi, ismi de tam olarak uyuyor bölüme – yeraltı tanrısı Hades. Bundan sonraki ara bu kadar uzun sürmeyecek emin olun, başladım sonuçta tekrar kitaba. Bu bölümü yine bir şarkıyla bitireceğim, ama kitaptan değil bu kez. Dead Can Dance'den. İyi günler herkese.https://www.youtube.com/watch?v=ELhoHQEGGUc
Yorumlar
Yorum Gönder